Jak wygląda proces karny w przypadku nieletnich?

Zgodnie z przepisami prawa, definicję sprawcy nieletniego spełnia każdy, kto w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończył 17 lat. Proces karania nieletnich za określone czyny wygląda nieco inaczej, niż w przypadku osób dorosłych, w związku z czym nasuwa się wiele pytań. Jak wygląda proces karny i odpowiedzialność nieletnich? Jakie mogą być zastosowane kary wobec osób łamiących prawo przed ukończeniem 17 lat?


Proces karny nieletnich – jak wygląda?



Procesami w sprawach nieletnich zajmuje się sąd rodzinny. Następuje wszczęcie postępowania wyjaśniającego, które należy zacząć od wysłuchania nieletniego i jego opiekunów prawnych, a także zarządzenia niezbędnych czynności, obejmujących m.in. przeszukanie. Podczas prowadzenia postępowania wyjaśniającego, sąd rodzinny współpracuje z policją.

Obligatoryjnym krokiem jest zawiadomienie rodziców lub opiekunów prawnych o wszczęciu postępowania. Można zawiadomić również szkołę, do której uczęszcza nieletni. Aby uzyskać pełny obraz sprawy, przeprowadzany jest wywiad środowiskowy, a w razie potrzeby wystawiana jest opinia rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, czy też, jeśli zachodzi taka konieczność, przeprowadzane jest badanie pod kątem oceny stanu psychicznego osoby nieletniej.

Kiedy osoba nieletnia odpowiada jak dorosły?



Istnieją sytuacje, w których nieletni podlega zwykłemu procesowi karnemu tak jak osoba dorosła. Jest tak wtedy, kiedy nieletni ukończył 15 lat i dopuścił się któregoś z niżej wymienionych czynów karalnych:
zabójstwo,
gwałt,
spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
użycie broni palnej lub innego narzędzia obezwładniającego,
napaść na funkcjonariusza,
kradzież z użyciem przemocy,
przetrzymywanie zakładników.

W jakim trybie odbywa się przesłuchanie osoby nieletniej?



Jest ona przesłuchiwana przez policję, w obecności rodziców lub prawnych opiekunów. W przypadku, gdy osoby te nie mogą się stawić, zastępuje ich wychowawca, szkolny pedagog lub inna osoba bliska.

Przed rozpoczęciem przesłuchania konieczne jest poinformowanie osoby nieletniej na piśmie na temat jego praw, a wysłuchanie zeznań powinno odbyć się w warunkach zbliżonych do naturalnych i w miarę możliwości w miejscu zamieszkania osoby nieletniej. Zaleca się dodatkowo unikanie wielokrotnego przesłuchania nieletniego w sprawie tych samych okoliczności lub okoliczności potwierdzonych już dowodami.


Jakie prawa przysługują nieletniemu podczas przesłuchania?



Prawa przysługujące osobie nieletniej podczas przesłuchania obejmują m.in.:

prawo do odmowy składania wyjaśnień,
prawo do odmowy odpowiedzi na niektóre pytania,
prawo do obrońcy w procesie karnym,
prawo dostępu do akt sprawy.



Jakie mogą być zastosowane kary wobec nieletnich?



Kara więzienia dla osoby nieletniej jest uzasadniona wyłącznie w przypadku popełnienia wyżej wymienionych czynów lub w sytuacji, kiedy środki wychowawcze i środek poprawczy nie przyniosą skutku.

Środki wychowawcze


Są one stosowane dosyć często w przypadku, gdy sąd rodzinny przekaże sprawę szkole lub innej instytucji odpowiedzialnej za opiekę nad osobą nieletnią przy założeniu, że wykorzystywane tamże środki wychowawcze okażą się wystarczające. Zaliczają się do nich: upomnienie, wykonanie prac społecznych, ustalenie nadzoru wykonywanego przez rodziców lub opiekunów, ustanowienie nadzoru kuratora, umieszczenie w rodzinie zastępczej lub też specjalistycznym ośrodku wychowawczym.

Środki poprawcze


Umieszczanie osoby nieletniej w zakładzie poprawczym możliwe jest tylko w przypadku popełnienia czynu karalnego po ukończeniu 13 lat.

Środki leczniczo-wychowawcze


Wykorzystuje się je w sytuacji, gdy osoba ukarana jest upośledzona umysłowo, cierpi na chorobę psychiczną lub jest uzależniona od alkoholu czy też narkotyków. Wówczas nieletni jest umieszczany w zakładzie psychiatrycznym lub leczniczym.


Profesjonalna pomoc adwokata w sprawach nieletnich



Proces osoby nieletniej w sądzie rodzinnym potrafi być równie zawiły, co w przypadku sądzenia osób dorosłych, dlatego też potrzebna może okazać się pomoc adwokata. Aby uzyskać wsparcie na każdym etapie postępowania, zgłoś się do Kancelarii Adwokackiej Krzysztoporski. Specjalizujemy się m.in. w sprawach związanych z prawem rodzinnym i opiekuńczym, dzięki czemu możemy zająć się reprezentowaniem osób nieletnich przed sądem rodzinnym lub karnym.

Comments are closed.